Friday, October 2, 2015

मृत्यूपछिको जीवन

By :
Indra Narthunge

प्रत्येक उभौलीमा...
प्रत्येक छौवामा
सापादु भरीको वासिम
नछुङ्ले फलाक्ने "लेभेनेउ" सँगै
"खाली" को नाममा दायलुङमा खनिन्दा
प्रत्येक किरातीले
आफ्नो सौन्दर्य भेट्ने गर्छ,
तर,
मरेपछि बाँच्न
र, "खाली" भएर दायलुङमा बस्न
त्यति सजिलो छैन किरातीलाई ।

नछुङ्ले कचुर हानेकै भरमा
पोट नपल्टिएर चितै-चीत
वा,
चीत पल्टिएर पोट शून्य हुँदा
"खाली" छुट्टिनु जति सजिलो देखिन्छ
गाह्रो छ, चीत पल्टनु
किनकि, कचुरमा
जीवन र मृत्युको सफेद विम्ब
आउनुपर्छ रिसिया गाउँदा ।
मृत्यु यस्तो स्वभाविक होस्
कि, उमेरले मृत्युलाई
र मृत्युले उमेरलाई
ठानोस् अनिवार्य
मानोस् सर्वस्वीकार्य
न बगेको होस् रगत
न चढेको होस् पानी
न चुहेको होस् पीप
न निलेको होस् कुनै जहर
न लागेको होस् फाँसी
न भएको होस् दुर्घटना
र,
छोडेर जाँदा प्राणले शरीर
न नभेको होस् दायलुङमा आगो
अनि पो पल्टन्छ चीत कचुरको
अनि पो मानिन्छ जीत मृतकको ।
तर,
मृत्यू सफेद हुन
जीवन पनि सफेद हुनुपर्छ
यसैभन्छ मुन्धुमले
-कर्म अनुसारको मृत्यू
-मृत्यु अनुसारको कचुर
र,
कचुर अनुसारको जीवन
-"खाली" कि, "निखाली" ?

छोइडुम

By: केवल बिनावी

फिँजाएर फलेकभरि...
डिका कैंची चक र इन्चिटेप
लिएर एक मुटुरो कपडा
बा घोत्ली रहनुहुन्थ्यो
आकारविहीन आकृतिहरूमा
म सोच्थें
सायद बा इन्जिनियर हुन् ।


ढल्कादै जाँदा बालापन
 म सोध्ने गर्थें
बा
किन छोइडुम खेल्दा
म डुम बनेकै बखत
खित्का छाडी छाडी
हाँस्छन् साथीहरू ?

किन अक्षरहरूको वर्णमालामा
द–वर्णमै दब्ने गर्छन्
अनायासै मेरा स्वरहरू ?

किन मेरै उमेरको काजीको छोरा
तिमी भनेर
बोलाउँछ तपाइँलाई ?

र किन मलाई देखेर
साइत परेको भन्छन्
ऊ माथिल्लो गाउँका बिस्टिनिहरू
म सोध्ने गर्थें बालाई ।

बग्दै जाँदा उमेरको नदी
खुम्चिएपछि
आफ्नै मनको आकाश
मन्साएर देउरालीमा ढुङ्गो
फालेको हुँ आफ्नै बस्तीतिर
र पसेको हुँ यो अन्जान सहर
एक अघोषित अनागरिक ।

तर वर्षौंपश्चात् आज
खुब याद आइरहेछ बाको
र उभिएको छु
त्यही कठघरामा
प्रश्न सोधिरहिछिन्
अबोध छोरी
बाबा
किन सियो खै सियो
कविता पढ्दै गर्दा
पुलुक्क मैतिर हेर्छन् साथीहरू ?

बाबा
किन तुलसीको मठ छेउ खेल्दै गर्दा
बेस्सरी रिसाउँछन्
घरबेटी बा र आमाहरू ?

किन यिनीहरू त त्यस्तो देखिन्नन्
भन्ने गर्छन्
वल्लो पल्लो कोठाका आन्टीहरू ?

बाबा
किन प्राय: मलाई नै भुल्ने गर्छन्
जन्मदिनमा मेरा साथीहरू ?

प्रश्न सोधिरहिछिन् छोरी
म नि:शब्द नियालिरहेछु
निर्दोष मष्तिस्कहरूमा
चल्दै गरेको रक्तपात
र सोचिरहेछु
यी कलिला हातहरूमा
राज्य
कलम थमाउँछ या हतियार ?
(कान्तिपुरको कोशेलीबाट साभार)