बदला

Taha Muhammad Ali, a Palestinian poet.
–ताहा मुहम्मद अली

कहिलेकाहीँ ...म कामना गर्छु
भेट्न पाए हुन्थ्यो युद्धमा
त्यो मान्छे जसले मेरो बाबाको हत्या गरेको थियो
र हाम्रो घरलाई ध्वस्त पार्दै
निष्कासित गरिदिएको थियो मलाई
एउटा सानो देशमा
र यदि उसले मलाई मारिदियो भनेँ
म आराम पाउँथे अन्ततः
र यदि म तयार भए
म आफ्नो बदला लिने थिए ।

तर जब मेरो प्रतिद्वंदी प्रकट हुन्दा
यस्तो थाहा पायो भनेँ, कि
उसको एक आमा छ
उसको पखाईमा बस्ने
या एक बाबा छ जो राख्छ
आफ्नो दाहिने हात
आफ्नो छातिमा मुटु भएको त्यो ठाउँमाथि
भेट को लागि उनले तय गरेको समयमा
मात्रै केही पौने घण्टा जत्ति
जहिले उसको छोरो ढिलो आउँदा–
तेसो भए म उसको हत्या गर्दिन
मैले सक्ने भए पनि ।

यस्तै... म
उसको हत्या गर्ने छैन
यदि चाँडै यो प्रष्ट पारिन्छ भनेँ
कि उसको एक भाई वा बहिनीहरू छन्
जो उसलाई माया गर्छन् र निरन्तर भेट्ने आश गर्छन्
या उसलाई स्वागत गर्ने श्रीमती छिन्
र बच्चाहरू जो
उसको अनुपस्थितिलाई सहन सक्तैनन्
र जसलाई उसको उपहारले खुशी पार्ने गर्दछ
या यदि उसका छन्
साथी–सँगीहरू
छिमेकीहरू जसलाई ऊ चिन्दछ
या साथीहरू जेलका
या अस्पतलाको एकै कोठाका
या स्कूले दिनका सहपाठीहरू ...
उसको बारेमा सोध्दै
र पठाउँछन् उसलाई सलाम ।

तर यदि ऊ
अगाडि पछाडि कोही नभएको–
रुखबाट काटिएको एउटा हाँगा जस्तो
आमा या बाबा नभएको
साथै भाई वा बहिनी पनि नभएको
पत्नीविहीन, निःसन्तान
र नभएको कुनै भाईबन्धु, छिमेकी या साथीहरू
सहयोगी या सहकर्मीहरू
तेसो भए म उसको दुःखमा केही थप्ने छैन
त्यस एक्लोपनमा–
मृत्युको कष्ट थप्ने छैन
र मरेर जानुको दुःख पनि ।

बरु म खुशी हुने छु
उसलाई बेवास्ता गर्दा, जब उसको छेउबाट हिँड्दा
गल्लीतिर– र म
आफैलाई शान्त पार्ने छु
कि उसलाई ध्यान नदिनु पनि
आफैमा एकप्रकारको बदला हो ।

Transleted by : Chandra Gurung

मरूभूमि : एक मृगतृष्णा जीवन

BY : Chandra Gurung

अनुहारको क्यानभासमा
एक धर्सो मुस्कान कोरिएको छैन
गालामा हर्ष फुलेको छैन
रङ्गका सारा पुतली उडी गएको बगैँचाजस्तो
उजाड र खल्लो मरुभूमि !
चारैतिर
जीवन सुकिसकेका पातपतिङ्गर
यौवन सुम्सुम्याउन आउँछ हावाको शुष्क हात
उमङ्ग मरिसकेका सुनसान आँखा
भित्रभित्रै अग्लिरहेको एक्लोपनको हिमाल !
दिनैभरि
आँखा जुधाउँछ अल्लारे घाम
जिस्क्याइरहन्छ हावाहुरी
आफ्नो बैँसले कुनै बटुवालाई फकाउँला झैँ लाग्छ
हाउभाउले कुनैलाई लठ्ठ्याउँला झैँ लाग्छ
प्रेमिल अँगालोको पर्खाइमा
बाँचिरहेको एक बेहुली सपना !
यो मरूभूमि
छातीमा हरियो खजुरको बोट सजाउँदै
सिउरिँदै कानको चेपमा आत्मविश्वासी सिउँडी फूल
सामेल छ इच्छाहरूको क्याराभानमा
एक मृगतृष्णा जीवन !

मरम अल-मसरीका केही टुक्रा कविताहरू

मरम अल-मसरी सीरियाली कवि हुन् । मरम अल-मसरीका केही टुक्रा कविताहरू...

1.
मलाई लाग्यो
त्यो तिम्रो कदमको आवाज हो
मेरो मुटुमा भइरहेको
तेज धुकधुकी ।

2.
तिमी कति अलग छौ ती सबैभन्दा
तिम्रो विशेषता हो
तिम्रो ओँठमा बनेको
मेरो चुम्बन ।

3.
कोही खटखटाउँदै छ ढोका
को ?
सफा गरी गलैँचामुनि गरिदिन्छु
आफ्नो एक्लोपनको धूलो ।
एउटा मुस्कानको व्यवस्था गर्दै
खोली दिन्छु ढोका ।

4.
नूनको दानाझैँ
उनीहरु चम्किए
र गलेर गए ।
यसप्रकार हराएर गए
ती लोग्ने मान्छेहरू
जसले मलाई माया गरेनन् ।

5.
बाहिर अँध्यारोमा
म कापिरहेकी छु चिसोले
तिमी
किन खोल्दैनौ मेरो लागि
आफ्नो कमिजको ढोका ?

Translet By : Chandra Gurung 

देश

By : Chandra Gurung

 
आकाशको कौसीबाट
तुर्लुङ्ङ झुन्डिएको जूनको त्यो फुर्को
तिम्रो जीवनको अँध्यारो बाटोमा उज्यालो हिँड्छ
मेरा उराठ पलहरूमा खुशी मुस्कुराउँछ
त्यो तिम्रो पनि हो
त्यो मेरो पनि हो
सुन्दर जून जस्तै हो देश ।

घाम उकालो उक्लन्छ
घाम ओरालो ओर्लन्छ
तिमी आफ्नो मुटुमा घामको न्यानो भर्छौ
म एक किरण रोशनीले यी आँखा रङ्ग्याउँछु
उज्यालो र सुखद
सुनौलो घाम जस्तै हो देश ।

क्षितिजका टिलपिल ताराहरू
तिमी ती तारालाई मनमा आशा मानेर सजाउँछौ
म टीका बनाएर निधारमा राख्छु
आत्मीय र मायालु
चम्किलो तारा जस्तै हो देश ।

यी सेता हिमाल
तिमी आत्मविश्वासको प्रतीक मानेर ढोग्छौ
म साथको साथी मानेर पुज्छु
शान्त र गम्भिर
पवित्र हिमाल जस्तै हो देश ।

यो बतास
तिम्रो मनको डाँडाकाँडा खुशी बोक्दै आउँछ
मेरो जीवनको फाँटभरि सद्भावको कोशेली लिएर डुल्छ
सबको मन हर्ने
निश्छल बतास जस्तै हो देश ।

त्यो अँगालोमा
तिम्रो दुःखव्यथाको सारा संसार सजिलै अटाउँछ
मेरो जीवनभरिको थकान सिनित्त मेटिन्छ
सहृदयी मायाले बेर्ने
विशाल समुद्र जस्तै हो देश ।

यी फूलहरूमा
तिमी आफ्नो रगतको रंगले जीवन भर्छौ
म मेरो पसिनाले सौन्दर्य थप्छु
साझा फूलबारी, र
सुगन्धित फूल जस्तै हो देश ।

साथी,
तिम्रो आँसुमा रसाउने त्यो एकजोर बूढौली आँखा
मेरो खुशीमा फुल्ने त्यो चोखो अनुहार
मनको भित्तामा फ्रेमबद्ध
ममतामयी आमा जस्तै हो देश ।

मलाला युसुफजाइलाई अनुरोध

By:मनु लोहोरुङ्

ओ मलाला !
तिम्रो स्वाट भ्याल्ली भन्दा नि
युगौं देखि स्वातन्त्र मेरो गाउँमा
तिमी जन्मिऊ न एक पटक,
तिमीले पाएको नोबेल शान्ति पुरस्कार भन्दा
अझै बढी महत्वको हुने थियो त्यो,


ओ मलाला !
तिमीलाई थाहा छैन होला
तिम्रो बुर्का भन्दा केही फरक छैन
मेरो गाउँको संकीर्ण विचार
मेरो शहरको हिंस्रक कार्य,
मेरो समाजको अचेतना
तिम्रो बुर्काले त केवल
तिम्रो मुहारको सुन्दरता मात्रै छोपियो
तर संकीर्ण विचारले त
खोसिन्छन्,यहाँ इमान्दारका अवसरहरू
लुटिन्छन्, यहाँ गाउँमा गरिबीको पसिना
छोपिन्छन् यहाँ शहरमा ज्यादतीहरू


थाहा छ ? तिमीलाई कन्चटमा ताकेर
मार्न खोज्ने तालेवानी बिद्रोही भन्दा
कम खतरनाक छैन
मेरो अर्ध-चेत संस्कार
किन कि तिमी जस्तै
थुप्रै नारीहरूमाथि घरेलु हिंसा खनिन्छ
र यहाँ समाज निदाउछ
मेरो कानून बिक्छ = पैसामा
मेरो प्रसाशन बाँच्छ = गुण्डामा
मेरो न्याय लहसिन्छ = नेतामा
र सत्य साटिन्छ = नातामा

ओ मलाला !
तिम्रो आवाजहरू उज्याउन
मेरो रस्ती वस्तीमा पनि एक पटक जन्मिऊ न !
मेरो गाउँ ब्युँझियोस्
मेरो शहर झस्कियोस्
कि म चाहन्छु,
- प्रत्येक अँध्यारा गल्लीहरूमा
- शहरका चौक-डबलीहरूमा
- प्रत्येक अन्धो दिमागहरूमा
नारीको अस्मितामाथि
न्यायको हुंकार बोलियोस्,
बोलियोस्, परआत्मामाथि गरिने
कुठाराघातहरूमाथि निसाफ
अधिकार शक्तिमा बदलियोस्
न्यायको आभास बदलियोस
र
आडम्बरका महलहरूभित्र
उठाईका अधिनायक दिवारहरूबाट
निस्किउन् मानवीय चेतका गुञ्जनहरू

ओ मलाला !
तिम्रो स्वाट भ्याल्ली भन्दा नि
युगौं देखि स्वातन्त्र मेरो गाउँमा
तिमी जन्मिऊ न एक पटक,
तिमीले पाएको नोबेल शान्ति पुरस्कार भन्दा
अझै बढी महत्वको हुने थियो त्यो,
मेरो देशलाई................!

एउटा धूर्त बकुल्लो

By :चन्द्र गुरुङ

आँखाहरू बन्द छन्
अनुहारभरि फैलिएको छ मौनता ...
एक खुट्टामा उभिएर
ध्यानमग्न छ बकुल्लो ।

कति शान्त
कति सौम्य
कति शालीन
र, भद्र अनुहार ।

कुनै
तपस्यालीन साधु जस्तै
भजनको संगीतमा डुबेको भक्त जस्तै
मस्त आत्मा जस्तै ।

अभ्यस्त छौ
साथको अभिनय गर्न
गहिरो मित्रताको नाटक खेल्न
सद्भावको ढोँग रच्न ।

तर,
धेरै पटक देखेको छु
तिमीले ओठमा बोक्रे मुस्कान उमारेको
झारेको गोहीको आँसु
चुपचाप उभिन्छौ
मनमा कपटपूर्ण जाल बुन्छौ
पर्खी बस्छौ मायाप्रेमको आकाश फिँजाई
आफ्नो आहारा छोप्न ।

जहिले देख्छु
तिम्रो मुखमा कुनै निर्दोष रगतको छिट्टा
छट्पटाइरहेको कुनै अभागी जलचर ।
र,
हेर्दाहेर्दै
भर्खर, तिमीले चेप्न भ्यायो आफ्नो तेजधार चुच्चोमा
एउटा निर्दोष माछो !

फ्रीडा काहलोको जुँगा

By : अशरफ फयाद

१
म बेवास्ता गरिदिनेछु हिलोको दुर्गन्धलाई, वर्षालाई तर्साउनुपर्ने आवश्यकतालाई
र, मेरो छातीभित्र लामो समयदेखि रहेको आगोलाई ।
म आफ्नो हालको लागि सही राहत खोज्दैछु,
जसले मलाई तिम्रो ओठबारे सोच्न दिँदैन, तर म चाहन्छु
या म झार्न सकूँ तिम्रो रातो पत्रदलमा जमेको कुइरोको थोपो
या झाँेकको गतिलाई गर्न सकूँ सुस्त जो फैलिन्छ ममाथि
जब यो अनुभव हुन्छ कि
तिमी छैनौं यस घडी मसित
र रहने छैनौं... जब मलाई आफ्नो स्थिति साबित गर्नको लागि
विवश गरिन्छ रातको कातिल मौनताअघि
नाटक गर कि धर्ती मौन छ, जस्तो कि टाढादेखि हेर्छौं हामी यसलाई
र हामीबीच जे भयो त्यो लामो चलेको कुनै भद्दा मजाकभन्दा धेरै केही थिएन !
२
तिमी के सोच्छौ ती दिनहरूबारे जुन मैले तिमीविना बिताएँ ?
ती शब्दहरूका बारेमा जो मेरो भारी दुखाइबाट यत्ति चाँडै वाष्पित भए ?
ती गाँठबारे जो मेरो छातीमा सुकेको लेउझैं जमेका थिए ?
मैले तिमीलाई भन्न बिर्सें कि मलाई तिम्रो अनुपस्थितिको बानी परिसकेको छ (यान्त्रिकी रूपमा भन्नुपर्दा)
र शुभकामनाहरूले तिम्रो इच्छाहरूको बाटो बिर्सिसके
र मेरो स्मृतिलाई बिर्सिदिएको छ
कि म अझै पनि गरिरहेछु उज्यालोको पिछा, हेर्नको लागि होइन, किनभने अँध्यारो खतरनाक छ, हामीलाई यसको बानी परिहाल्ने पनि !
के मेरो क्षमायाचनाले पुग्छ ?
ती सबको लागि जो घटे त्यस दौरान जब म राम्रो बहाना गर्ने कोसिसमा रहेँ ।
३
हरेकपटक ईष्र्या उठिरह्यो मेरो छातीमा
हरेकपटक निराशाले मेरो अँध्यारो दिनहरूको एक नयाँ दिन बर्बाद ग¥यो
हरेकपटक मैले भनेँ न्यायलाई हुनेछ महिनावारीको कष्ट र प्रेम आफ्नो ढलिरहेको उमेरमा एक कमजोर दिमागी मान्छे थियो
जो नपुंसकताले ग्रस्त थियो ।
४
मलाई आफ्नो स्मृतिहरूदेखि जोगिनुछ
र घोषणा गर्नुछ कि म मस्त सुत्छु
मैले ती प्रश्नहरूलाई च्यात्नैपर्नेछ
जो खोज्दै आएका छन् तर्क, सटीक जवाफ पाउनका लागि
ती प्रश्नहरू, थुप्रै निजी कारणहरूले स्वाभाविक विराम खसेपछि आएका हुन् ।
५
ऐनालाई भन्न देऊ कि तिमी कत्ति सुन्दर छौ
हटाऊ धुलो भरिएको आफ्नो शब्दहरूको थुप्रोलाई ,गहिरो सास लेऊ
याद गर कत्ति माया गर्थें म तिमीलाई,
अनि कसरी सबथोक फेरियो बिजुलीको एक झट्कामा
जो हुनसक्थ्यो भयानक आगोको कारण ...एउटा खाली गोदाममा ।
फ्रीडा काहलो प्रसिद्ध मेक्सिकन पेन्टर हुन्, जसले आफ्नो ‘सेल्फ प्रोट्रेट’मा जुँगा बनाएकी थिइन् ।
अनुवाद ः चन्द्र गुरुङ