गाउँको पाठशाला

-मीन बहादुर विष्ट

जब म घुम्दै एक दिन गाउँको पाठशाला पुगेँ
त्यहाँ देखें मुस्किलसाथ उभिएका...
केही पर्खालहरु
र पर्खालहरुमा झुन्ड्याइएका
कीराले खाएर धेरै ठाउँ प्वाल परेका
देशका, संसारका र वीरहरुका नक्साहरु ।

जब म घुम्दै एक दिन गाउँको पाठशालामा पुगें
त्यहाँ देखें घामले पोलेर छहारी खोज्दै
पाठशालाभित्र पसेर
मौनवाचन गरिरहेका गाईबाख्रा र गोठालाहरु
र पाठशाला कोठाभित्र बस्न नसकेर
बाहिर रुखको सियाँलमुनि
चर्न लागेका मास्टर र विद्यार्थीहरु ।
जब म घुम्दै एक दिन गाउँको पाठशाला पुगें
त्यहाँ देखें
खुट्टा भाँचिएका कुर्सीमाथि चढेर
निदाइरहेका र निद्रामा बर्बराइरहेका मास्टरहरु
र मास्टरहरुको आदेशबमोजिम
लोरी गाइरहेका
साना, दुब्ला र ख्याउटे विद्यार्थीहरु ।
जब म फर्किरहेको थिएँ
कसैले सोध्यो–
‘कसरी चलिरहेछ गाउँको पाठशाला ?’
मैले भनें–
‘जसरी चलिरहेछ यो देश । ’